Cuneo (Provincia di Cuneo)
 |
Cuneo 1198'de civarda yaşayan halkın kurduğu bir yerleşkeydi. Bu yerleşkeyi bir bağımsız komün olarak ilan eden yeni şehir halkı böylelikle Asti Başpiskoposu; Montferrat Markizi ve Saluzzo Markizi'nin boyunduruğundan kendilerini kurtarmışlardı. 1210'da Saluzzo Markizi bu şehri eline geçirdi; ama 1231'de şehir halkı bu istilaya karşı bayrak kaldırdılar. Uzun süren mücadele sonunda Kutsal Roma İmparatoru II. Frederich Cuneo'nun bağımsız bir komün olduğunu ilan etti.
Fakat 1259'da Cuneo halkı, etraftaki komşularının bitmeyen büyük mücadeleleri dolayısıyla, bağımsız olarak kalamayacaklarını anlayıp şehrin o zamanlar Anju Hanedanından Napoli Kralı ve Provans Kontu olan Napoli'li I. Carlo'ya ait olmasına karar verdiler. Böylece Cuneo ve Alba şehri ile birlikte Anju hanedanının kuzey İtalya'da bulunan esas toprakları oldu. Fakat zaman zaman şehir Saluzzo Markizleri, Savoya Dükalığı ve Milano'lu Visconti hanedanı eline geçti. En sonunda 1382'de Cuneo Savoya Dükalığı eline geçti.
Bundan sonra Cuneo genişlemeye başlayan Savoya Düklüğü'nün en önemli savunma mevkilerinden biri oldu. Bundan dolayı Cuneo zaman zaman Fransa tarafından hücuma uğrayıp kuşatıldı. İlk Fransız kuşatması Fransa Kralı I. François'nın İsviçreli paralı askerleri tarafından yapıldı; sonraki kuşatmalar 1542, 1542, 1557, 1639, 1641, 1691 ve 1741'de yapıldı. Bütün bu kuşatmalara Cuneo'nun çok başarılı direnmesi sonucu şehir bu hücumlardan sonra Fransa'nın eline geçmedi.
Fakat, Fransız Devrimi sonunda Napolyon Bonapart'ın İtalya Seferi sırasında Cuneo şehri Fransa'nın eline geçti. Fransa'ya bağlanarak Fransız "Stura" departmanı merkez şehri yapıldı. Napolyon harpleri bittikten sonra 1814 Viyana Kongresi ile şehir Savoya Dükleri de olan Sardinya Krallığı'na devir edildi. Bu krallığın İtalya'yı birleştirmesinden sonra 1859'da İtalya Krallığı Cuneo ili merkezi oldu.
II. Dünya Savaşı içinde 1943'te Faşist İtalya'nın son bulmasıyla Nazi Almanya'sının İtalya'yı ellerine geçirmesinden sonra 1943-1945 döneminde Cuneo Alman işgaline karşı İtalyan partizan rezistansının başlıca merkezlerinden biri olmuştur.
